سفتی زانو عارضه‌ایی است که در طی آن مفصل زانو به دلیل فاکتورهایی مختلفی مانند آسیب، التهاب، بیماری‌های زمینه‌ای مثل آرتریت، جراحی و یا عدم تحرک دامنه طبیعی حرکتی خود را از دست می‌دهد. این موضوع باعث می‌‌شود تا نتوانید زانوی خود را به‌راحتی خم و راست کنید. پزشکان ارتوپدی برای درمان و مدیریت این بیماری مفصلی تغییر سبک زندگی را پیشنهاد می‌کنند و در کنار آن تکنیک‌هایی مانند فیزیوتراپی، دارو و یا جراحی را نیز برای بیمار تجویز خواهند کرد. با مطالعه این مقاله با رایج‌ترین شیوه‌های درمان خانگی خشکی مفصل زانو آشنا می‌شوید.

شیوه‌های درمان خانگی خشکی مفصل زانو

برای درمان خشکی مفصل زانو در خانه روش‌های زیر می‌توانند موثر باشند:

استراحت

خشکی زانو علاوه‌بر محدودیت در حرکت مفصل می‌تواند باعث درد و تورم نیز شود، بنابراین استراحت اولین و مهم‌ترین راه درمان خانگی خشکی زانو به‌شمار می‌رود. در مدت زمان استراحت از انجام فعالیت‌های زیر اجتناب کنید:

• فعالیت‌های ورزشی شدید و پرفشار: ورزش‌هایی مانند فوتبال، بسکتبال و یا تنیس با جهش و پرش همراه هستند و می‌توانند به مفصل زانو استرس وارد کنند.
• فعالیت‌هایی که فشار زیادی به مفصل زانو تحمیل می‌کنند: این فعالیت‌ها می‌توانند شامل خم کردن زانو برای طولانی مدت، چهار زانو نشستن، بلند و حمل کردن اشیا سنگین و یا حتی پیاده‌روی روی سطوح نرم باشند.
• فعالیت‌هایی که باعث تحریک التهاب می‌شوند: مصرف بیش از حد غذاهایی که ممکن است التهاب‌زا باشند یا فعالیت‌هایی که باعث افزایش التهاب در بدن می‌شوند، می‌توانند خشکی زانو را تشدید کنند.
• برای مدیریت خشکی زانو و پیشگیری از تشدید آن، مهم است که با یک دکتر ارتوپد خوب در تهران مشورت داشته باشید تا با توجه به شرایط خود توصیه‌های درمانی را دریافت کنید.

کمپرس سرد

کمپرس سرد با کاهش جریان خون می‌تواند به کاهش درد و التهاب در مفصل زانو کمک کند. برای این منظور می‌توانید از پدهای آماده و یا کیسه یخ استفاده کنید. نکته مهم این است که پد یا کیسه یخ را مستقیم روی زانوی آسیب‌دیده قرار ندهید. آن را درون پارچه یا حوله بپیچید و سپس استفاده کنید. همچنین کمپرس را به‌طور ممتد روی زانو استفاده نکنید زیرا احتمال آسیب به پوست وجود دارد. در هر بار استفاده حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه کیسه یخ را روی زانو قرار دهید و سپس آن را به مدت حداقل ۳۰ دقیقه بردارید. شما می‌توانید با توجه به شدت آسیب چند بار در طی روز این کار را انجام دهید. بهتر است بین هر دوره ۲ تا ۴ ساعت فاصله وجود داشته باشد.

کمپرس گرم

اگر خشکی زانو ناشی از استفاده بیش از حد مفصل زانو یا فقدان انعطاف‌پذیری آن باشد، می‌توانید از کمپرس گرم برای رفع این مشکل استفاده کنید. دقت داشته باشید چنانچه خشکی زانو به دلیل التهاب یا آسیب مربوط به فعالیت‌های ورزشی باشد، کمپرس گرم ریسک بروز التهاب و درد را افزایش می‌دهد و وضعیت شما را بدتر می‌کند. برای استفاده از کمپرس گرم نیز آن را به‌صورت مستقیم و ممتد روی مفصل قرار ندهید.

فشرده‌سازی

یکی از مناسب‌ترین راه‌های درمان خانگی خشکی زانو فشرده‌سازی است. در فشرده‌سازی مفصل می‌توانید از باندهای کشی استفاده کنید. این باندها از عضلات و رباط‌های مفصل زانو حمایت می‌کنند و در عین‌حال باعث بهبود جریان خون نیز می‌شوند. این موضوع درد و تورم را کاهش می‌دهد. اگر قصد استفاده از این نوع باندها را دارید، دقت کنید که آن‌ها را بیش‌از‌حد سفت نبندید. این اشتباه می‌تواند خونرسانی به مفصل زانو را مختل کند.

بالا نگه داشتن پا

یکی دیگر از ساده‌ترین شیوه‌های درمان خانگی خشکی زانو این است که پاهای خود را بالاتر از سطح قلب نگه دارید. برای این منظور کافی است به پشت بخوابید و چند بالش یا کوسن زیر زانوی خود قرار دهید. این تکنیک منجر به کاهش تورم، بهبود گردش خون و تسکین درد می‌شود.

ورزش

انجام تمرینات ورزشی مناسب یکی از بهترین راه‌حل‌ها برای درمان خانگی خشکی زانو است. اگر این تمرینات را به درستی انتخاب کنید و صحیح انجام دهید، به‌راحتی می‌توانید خشکی زانو را درمان و از بروز آن پیشگیری کنید. از جمله این ورزش‌ها می‌توان به یوگا و پیلاتس اشاره کرد. این ورزش‌ها به‌طور موثر و خاص می‌توانند منجر تقویت عضلات مختلف بدن شوند و انعطاف‌پذیری آن‌ها را حفظ کنند. اگر تاکنون به سراغ چنین ورزش‌هایی نرفته‌اید، حتما قبل از شروع با پزشک متخصص مشورت داشته باشید.

ماساژ

ماساژ به دلایل زیر در درمان خانگی خشکی زانو موثر است:

• افزایش گردش خون: ماساژ باعث افزایش گردش خون در زانو می‌شود. افزایش گردش خون به معنای ارسال مواد مغذی و اکسیژن بیشتر به بافت‌های زانو است. این فرایند به بهبود وضعیت بافت‌های آسیب‌دیده و بهبود خشکی زانو کمک می‌کند.
• کاهش التهاب: ماساژ ملایم زانو باعث از بین رفتن و دفع مواد التهاب‌زا می‌شود.
• تسکین درد: اعمال فشار و حرکات مختلف ماساژ به تسکین درد کمک می‌کند و انعطاف‌پذیری مفصل زانو را افزایش می‌دهد.

قبل از شروع هرگونه برنامه ماساژ برای خشکی زانو با پزشک مشورت کنید، به‌ویژه اگر از مشکلات مفاصل زانو مرتبط به سیستم اعصاب محیطی رنج می‌برید. در این شرایط علاوه‌بر دکتر ارتوپدی به مشاوره با فوق تخصص مغز و اعصاب نیز نیاز دارید.

رژیم غذایی سالم

با استفاده از رژیم غذایی سالم و مناسب می‌توانید مواد مغذی و مورد نیاز برای حفظ سلامتی مفصل زانو را مهیا کنید. برای مثال میوه‌ها و سبزیجات، ماهی‌های چرب و مغزها منبع خوبی از ویتامین C، E و آنتی‌اکسیدان هستند. این مواد به کاهش التهاب در زانوی آسیب‌دیده کمک می‌کنند. مصرف مواد غذایی دارای کلسیم نیز در حفظ سلامتی استخوان‌ها و مفصل‌های بدن نقش مهمی دارند و می‌توانند در پیشگیری و درمان آسیب‌های مفصل زانو مانند خشکی زانو موثر باشند.

پمادهای بدون نسخه

پمادهای بدون نسخه زیادی وجود دارند که می‌توانید با توجه به مشکل خود آن‌ها را از داروخانه تهیه و مصرف کنید. در ترکیبات این پمادها موادی مانند تسکین‌دهنده‌ها، ضد‌التهاب‌ها و مرطوب‌کننده پوست وجود دارد. قبل از خرید و استفاده از آن‌ها می‌توانید از پزشکان متخصص درمانکده مشاوره پزشکی اینترنتی بگیرید.

چه زمانی برای درمان خشکی مفصل زانو باید به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر در شرایط زیر قرار دارید و راه‌های درمان خانگی خشکی زانو برای شما موثر نبوده است، باید به پزشک مراجعه کنید:

• درد مفاصل یا درد در ناحیه زانو که ممکن است به صورت مزمن و پیوسته یا به صورت تشدید شونده باشد.
• احساس سفتی در مفصل زانو آن‌قدر شدید است که نمی‌توانید آن را حرکت دهید.
• مفصل زانو به‌خوبی حرکت نمی‌کند.
• دچار تورم و التهاب در مفصل زانو شده‌اید.

وجود این مشکلات در طولانی مدت می‌تواند آسیب شدیدی به مفصل زانو وارد کند و کارایی آن را به‌طور محسوسی کاهش دهد.